سرمایه‌گذاری روی وب 3

برای آغاز بحث سرمایه‌گذاری روی وب 3 یک جمله کلیدی وجود دارد: فرهنگ، یک واحد پول جدید است. در اولین دهه ظهور رمزارزها[1] سرمایه‌گذاری روی آن‌ها نسبتاً آسان بود. شما می‌توانستید بیت‌کوین[2]، اتریوم[3]، ریپل[4]، کاردانو[5] یا هزاران آلت‌کوین فرعی[6] دیگر را خریداری کنید؛ اما ناگهان قیمت‌ها اوج گرفت و به یکباره نیز نزول کرد.

بعد از آن چیزی تغییر کرد. در دو سال گذشته، رمزنگاری[7] به سراسر فرهنگ ما رسوخ کرده است. در ورزش، بازی تاپ شات اتحادیه ملی بسکتبال[8] بیش از یک میلیون کاربر به دست آورده ‌است. در هنر، رمزنگاری چنان غول بزرگی شده که حتی شرکت ساتبیز[9] که در سال 1744 تأسیس شده، به مزایده گذاشتن NFTها را آغاز کرد. در فرهنگ عامه افراد مشهوری مثل جیمی فلن، مدونا و کوین هارت آواتارهای توییترشان را به میمون‌های کارتونی[10] تغییر دادند.

جیمی برک[11] مدیر عامل شرکت Outlier Ventures که در زمینه شتابدهی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر فعالیت می‌کند، می‌گوید :«ما شاهد تلاقی فرهنگ، امور مالی و فناوری هستیم». و «این اتفاق نه‌تنها تغییری در چارچوب فناوری و پدیدآورنده‌ی سیستم مالی جدیدی است، بلکه راهی نوین است که در آن فرهنگ ساخته و پذیرفته می‌شود و گسترش می‌یابد».

وب 3؛ فرصتی استثنایی برای سرمایه‌گذاران

سرمایه‌گذاری در حوزه رمزنگاری متصل به فرهنگ، سرمایه‌گذاری ‌روی علایق، سرگرمی‌ها و دلبستگی‌هایی است که مردم به آن‌ها اهمیت می‌دهند. ماگدالنا کالا[12] مؤسس صندوق سرمایه‌گذاری خطر‌پذیر Double Down می‌گوید :«افراد معمولی نه به خود فناوری زیربنایی بلکه به کاری که می‌تواند برای آن‌ها انجام دهد، اهمیت می‌دهند».

«برای یافتن بازده فعال، به دنبال علایق بگردید». این گفته تئوری سرمایه‌گذاری است. جارود دیکر[13] (شریک تجاری گروه سرمایه‌گذاری چرنین TCG[14] و معاون سابق واشینگتن پست) درباره موسیقی مثالی می‌زند. او می‌گوید :«من علاقه بسیار زیادی به موسیقی دارم. آیا دوست دارم مسئول استودیوی ضبط موسیقی[15] باشم؟ البته که دوست دارم ولی آیا مهارتی برای آن دارم؟ مسلماً نه! هیچ‌وقت گروه موسیقی وارنر[16] مرا استخدام نخواهدکرد». در دنیای وب 2، علاقه او صرفاً خیال‌بافی است. اما با ظهور وب 3 چطور؟ او به پروژه‌ای مثل هیوم[17] اشاره می‌کند که شرکت ضبط و پخش موسیقی غیرمتمرکز است و به جامعه (از طریق مالکیت NFTها) اجازه می‌دهد استعدادهای موسیقی را کشف کنند و رشد دهند.

یا شاید به موزه علاقه‌مند هستید؛ جارود دیکر می‌گوید :«علاقه من نیز هست، ولی آیا می‌توانم متصدی اداره موزه اسمیتسونین[18] باشم؟ معلوم است، نه.» درحالی‌که می‌توان وارد پروژه‌هایی مثل ARKIVE و PleasrDAO در وب 3 شد. در آن فضا، اعضا در جایگاه متصدیان عمل می‌کنند و می‌توانند رأی ‌دهند که چه دارایی‌ای باید نگهداشته شود.

اگر به ورزش علاقه دارید LinksDAO به شما کمک می‌کند تا به مالک خرد زمین گلف تبدیل شوید، WAGMI United می‌تواند به شما کمک کند تا صاحب تیم فوتبال شوید یا SailGP شما را قادر می‌سازد تا صاحب یک قایق بادبانی مسابقه‌ای شوید. او می‌گوید :«این کارها بسیار شگفت‌انگیز است؛ ولی بنا به دلایلی به آن توجه نشده‌است. من به‌طور مداوم درباره‌اش صحبت می‌کنم و ما روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنیم».

بیایید فرض کنیم که فرهنگ می‌تواند محل سرمایه‌گذاری خوبی باشد؛ چگونه از این بازار بهره می‌برید؟

وب 3 در حال نمایان‌شدن است

از دید یک سرمایه‌گذار، حُسن بازار رمزنگاری این است که می‌توانید در موارد متنوعی سرمایه‌گذاری کنید. شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر مثل Outlier به‌طور مستقیم روی پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که در مراحل ابتدایی هستند. جیمی برک می‌گوید:«ما به‌عنوان شرکتی پیشرو راهی مخصوص برای سرمایه‌گذاری در این بازار پیدا کرده‌ایم». در ادامه توضیح می‌دهد :«ما با پروژه x کار می‌کنیم و در مراحل اولیه‌اش روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. به آن‌ها کمک می‌کنیم پول جمع کنند، نیرو استخدام کنند، محصولاتشان را توسعه دهند، به بازار راه یابند و نهایتاً کاربران مستمر جذب کنند».

اگر علاقه ندارید یا قادر نیستید به طور مستقیم سرمایه‌گذاری کنید، می‌توانید از طریق توکن‌ها این کار را انجام دهید. اگر فکر می‌کنید پروژه x پتانسیل رشد دارد، به سادگی خرید سهام تسلا می‌توانید توکن‌های x را نیز بخرید.

یا به ‌سادگی می‌توانید در NFTها سرمایه‌گذاری کنید. این تکنیک متعلق به شخصی با نام مستعار Whale Shark بوده‌است که بیش از 400،000 NFT خریده و یکی از کلکسیون‌داران بزرگ این حوزه است. او معتقد است :«هر گروه از سرمایه‌گذاری‌ها طرف‌داران و مخالفان خود را دارد».

پروتکل‌های زیربنایی بلاک‌چین می‌تواند آسان‌ترین روش برای سرمایه‌گذاری باشد. ماگدالنا کالا با اشاره به اینکه بسیاری از این پروژه‌ها در پلتفرم پالیگان[19] بر پایه اتریوم عمل می‌کنند، می‌گوید :«اگر به این طرح‌های تجاری باور دارید، چرا صرفا اتریوم نمی‌خرید؟ یا می‌توانید با پخش سرمایه‌گذاری‌هایتان در پلتفرم‌های مختلف مثل اتریوم، فلو[20]، سولانا[21] و دیگر رمزارزها پیش بروید».

دیوید ناگه نیز با این گفته او هم‌عقیده است. او این وضع را با اینترنت در اوایل دهه 1990 مقایسه می‌کند که پروتکل TCP/IP هاب اصلی بود که SMTP و HTML روی آن ساخته شده بودند. اگر شما سرمایه‌گذاری زیرک در دهه 1990 بودید که به آینده اینترنت امیدوار بود دوست نداشتید صاحب قسمتی از  TCP/IP شوید؟ ولی این کار شدنی نبود؛ زیرا ابزارهای مالی لازم وجود نداشتند اما اگر امروزه به آینده فرهنگ در وب 3 باور داشته باشید، همان‌طور که دیوید ناگه می‌گوید :« می‌توانید روی پروتکل‌هایی که همه چیز روی آن ساخته خواهد شد، سرمایه‌گذاری کنید.»

با وجود همه چیزهایی که گفته شد، کلمه فرهنگ به طرز عجیبی مبهم است و فهم دقیق آن بسیار سخت. فرهنگ می‌تواند به معنای هنر، ورزش، مد، موسیقی، بازی، موزه‌گردی، دوست‌یابی، دین، فیلم، غذا، شعر و لیستی بلندبالا از چیزهای دیگر باشد. وب 3 می‌تواند هریک از این بازارها که مخاطب خاص خود را دارد دگرگون سازد. بنابراین در عوض تلاش طاقت‌فرسا و بیهوده برای فهرست هر یک از فرصت‌های بالقوه سرمایه‌گذاری به‌مثابه‌ی راهی برای ایجاد ایده‌های جدید، ما مواردی را که از نظر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای کریپتو وسوسه‌انگیز است، مشخص کردیم. تعدادی از آن‌ها همین حالا هم وجود دارند. تعدادی دیگر قریب‌الوقوع هستند. موارد دیگر احتمالاً سه تا پنج سال دیگر با مشهورشدن فاصله دارند که الان زمانی عالی برای سرمایه‌گذاری روی آن‌ها است. (البته ممکن است همه‌ آن‌ها شکست بخورند. اگر نگوییم همه ولی تعداد زیادی از پروژه‌ها شکست می‌خورند. ریسک بسیار زیاد است. مسئولیت به عهده خود فرد است.)

از آنچه که هست بهره ببرید

بازی

برای یافتن مسیر سرمایه‌گذاری قابل‌اطمینان، دیوید ناگه دوست دارد به روندهای کلان توجه کند و صنعت بازی یکی از این روندها است. او می‌گوید :«حدود سه میلیارد گیمر در جهان وجود دارد». و اضافه می‌کند که :«از زمان حضور آتاری پونگ[22]، صنعت بازی در دوران جنگ‌ها، رکودها و بحران‌های اقتصادی رشد کرده‌است».

در بیان پیامدهای وب 3، دیوید ناگه به رشد انفجاری بازی اکسی اینفینیتی[23] اشاره می‌کند و می‌گوید :«برای اولین‌بار بازیکنان می‌توانستند گیمی را بازی و استفاده کنند و در عوض محصور بودن در اقتصاد چرخشی[24] که شرکت‌های بزرگ صاحب آن هستند، ارزش بازی را ملاک قرار دهند[25]». او افول بازی اکسی اینفینیتی را نیز یادآور شد (که ریسک موجود در تمام این پروژه‌ها را یادآوری می‌کند) ولی اضافه می‌کند :«ایده پشت آن هنوز پا برجاست». هفتاد درصد سرمایه آرکا (Arca) به‌پروژه‌های بازی اختصاص‌یافته و در حال حاضر هزار بازی درحال‌توسعه دارد.

جارود دیکر نیز به صنعت بازی امیدوار است و می‌گوید :«رمزنگاری سازوکارهای منحصر‌به فردی را ممکن می‌سازد که باعث تجارب جذاب‌تر برای مردم می‌شود». او مثالی از شطرنج می‌زند که این بازی قدمتی چندصدساله دارد؛ اما شطرنج با قابلیت کسب درآمد (مثل بازی ایمورتال گیم[26]) روحی تازه به شطرنج سنتی می‌بخشد. ورزش‌های فانتزی بر پایه کریپتو (مثل بازی Sorare) یا مسابقات اسب‌دوانی مبتنی بر کریپتو مثل زد ران (Zed Run) مثال‌هایی از این دست هستند. همان‌طور که دیکر می‌گوید :«مردم عاشق مسابقه اسب‌دوانی هستند، اما خرید اسب و شرکت در مسابقات اسب دوانی بلمونت[27] بسیار هزینه‌بر است».

ENS (سرویس نام اتریوم)[28]

برای Whale Shark عاقلانه خواهد بود که روی چیزهای کاربردی سرمایه‌گذاری کند، کارهایی که مردم به هر حال نیاز دارند انجام دهند. او علاقه ویژه‎‌ای به ENS دارد و می‌گوید :«با تبدیل‌شدن شبکه اصلی اتریوم به بخشی جدایی‌ناپذیر جامعه، هر فرد نهایتا برای راحتی نیاز به دامنه ENS خواهد داشت».

اقتصاد خلّاق[29]

وب 3 می‌تواند به سازندگان فیلم، موسیقی، هنر، سرگرمی و … کمک کند تا به کارهای مشقت‌بارشان ارزش پولی بدهند. ماگدالنا کالا از ما می‌پرسد :«کار‌های خلاقانه برای افزایش منابع درآمد هنرمندان و امتیاز فعالیت برای طرفداران چه هستند؟» این کارها همین ‌الان درحال انجام اند. برای مثال گروه کینگز آو لئون[30] آلبومی به‌عنوان NFT بیرون داد. او به پروژه‌های زودهنگام محتوای غیرمتمرکز[31] مثل Tally Lab اشاره می‌کند که با اعضای باشگاه قایق تفریحی میمون کسل[32] و نیل استراوس[33] همکاری می‌کند تا به‌طور مشترک کتاب بنویسند.

استفاده از وب 3 برای هدایت رفتار انسان

ماگدالنا کالا می‌گوید :«انسان‌ها خنده‌دار هستند. ما می‌دانیم چه کاری را باید انجام دهیم ولی آن را انجام نمی‌دهیم». می‌دانیم که باید ورزش کنیم، پول پس‌انداز کنیم، غذای سالم بخوریم و آب کافی بنوشیم، ولی در انجام این کارها افتضاح عمل می‌کنیم. عمدتاً به این خاطر که امیال کوتاه‌مدت‌مان (لذت‌خواهی زودگذر) با علایق بلندمدت‌مان (مثل سلامتی) هم‌راستا نیستند. چه می‌شود اگر وب 3 بتواند به طریقی انگیزه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتمان را هم‌راستا کند؟

این کار درون‌مایه پروژه‌هایی مثل stepn است که در آن باید برای شراکت NFT بخرید و بر اساس انجام عمل در دنیای واقعی پاداش می‌گیرید. کالا پروژه‌هایی از این دست را درحال جذب حداکثری (و در نتیجه کسب بازده سرمایه‌گذاری[34] زیاد) می‌بیند که می‌توانند منجر به استفاده از وب 3 برای هدایت رفتار انسان شود.

از آنچه در حال وقوع است بهره ببرید

NFT عکس‌ها

Whale Shark پیش‌بینی می‌کند که موج بعدی دارایی‌های NFT می‌تواند مربوط به عکس‌‌ها باشد؛ زیرا آماده ساختارشکنی[35] است. تئوری او بدین‌گونه است :«بیشتر عکاسان امروزی در عصر دیجیتال به دنیا آمده‌اند و ماهیت عمده محتوای مصرفی ما از اینترنت شامل اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی، عکس است».

NFT به‌مثابه‌ی برنامه وفاداری مشریان

جارود دیکر می‌گوید :«من عاشق ایده مالکیت رایگان هستم». منظور او بدین شرح است که شرکت، NFT رایگان به کیف پول مشتری می‌ریزد و این NFT می‌تواند در آینده سودمند باشد. (درحقیقت ورژن وب 3 از برنامه مسافر وفادار [36]) او می‌گوید :«تکامل کیف پول دیجیتال بسیار قدرتمندتر از ایمیل خواهد بود؛ زیرا می‌تواند پیوندی قوی‌تر بین مشتری و شرکت برقرار کند».

بازی موبایل وب 3

مرحله اول گیمینگ وب 3 تقریباً به طور کامل بر لپ‌تاپ و کامپیوترهای خانگی تمرکز داشت و عموماً کاربر نیاز داشت تا به کیف پولی مثل متاماسک (MetaMask) وصل شود. اما تنها بخش کوچکی از دنیای گیمرها را فراگرفت. دیوید ناگه می‌گوید :«از سه میلیارد گیمر در سطح جهان پنجاه تا هفتاد درصد آن‌ها با گوشی بازی می‌کنند و ما در شش ماهه گذشته شاهد تمرکز طراحان روی گوشی به‌مثابه‌ی سازوکار پیاده‌سازی وب 3 بوده‌ایم. او پیش‌بینی می‌کند در یک یا دو سال آینده صنعت بازی موبایل بسیار مهم خواهد شد».

امنیت

دیوید ناگه باور دارد که صعود بعدی تنها در صورت پذیرش خیل عظیمی از کاربران جدید اتفاق خواهد افتاد. این پذیرش تنها در صورت ارتقای چشمگیر تجربه کاربر (بی‌نقصی) و امنیت بیشتر اتفاق خواهد افتاد. او به پروژه‌های امنیت‌محور مثل OpenZeppelin (مسئول حسابرسی کد[37]) و Forta (مسئول ارزیابی تهدید بی‌درنگ[38]) به‌عنوان جای خوبی برای سرمایه‌گذاری اشاره می‌کند و اضافه میکند :«لایه امنیتی باید برجسته و بارز باشد و رشد و گسترش یابد».

هویت خودمختار/ دانش صفر

امروزه اکثر ما اغلب به دنبال حفاظت از حریم شخصی برخط‌مان هستیم که باعث جذابیت اثبات دانش صفر[39] (اثبات هویت بدون هیچ داده‌ای) می‌شود. چنین مزیتی می‌تواند بزرگ‌تر از تصور شما باشد. جیمی برک می‌گوید:«این مزیت نه فقط از دید مصرف‌کننده بلکه از دید سازمان مثبت است». در بلاکچین همه می‌توانند اعمال دیگران و معاملات آن‌ها را مشاهده کنند. برک این موضوع را نقطه ضعفی بزرگ برای موسسه‌ای که قصد ترید و انجام معاملات دارد، می‌بیند. او می‌گوید:«اکثر افراد فکر می‌کنند شفافیت کامل مزیت است، اما در واقعیت افرادی که میلیاردها دلار سرمایه دارند و می‌خواهند در این محیط سرمایه‌گذاری کنند، این به اصطلاح مزیت را دوست ندارند. او این شفافیت مالی را به فروشگاه والمارت (Wal-Mart) تشبیه می‌کند که بخواهد تمام زنجیره عرضه خود ‌را آنلاین کند». این کار باعث ایجاد نقاط ضعفی می‌شود که دیگران می‌توانند از آن‌ها سوء‌استفاده کنند.

برک می‌گوید که ابزارهای اثبات دانش صفر به عنوان راه‌حل این مشکل استفاده خواهند شد و سازمان‌ها تلاش خواهند کرد با استفاده از این ابزارها فعالیت‌های تجاری خود‌ را پنهان و مبهم کنند.

آینده وب 3 (سه تا پنج سال بعد)

اینکه چه چیزی قریب الوقوع و چه چیزی آینده تعریف شود، مسلما مبهم است؛ زیرا کسی پیشگو نیست. هرکدام از مواردی که گفته خواهد شد، احتمال وقوع دارد.

متافای (Meta-Fi)

برک می‌گوید :«متافای برای ما خیلی مهم است». ابزارهای جدید، امور مالی غیرمتمرکز را به دنیای NFTها و متاورس نزدیک می‌کند. او در ادامه می‌گوید :«اگر فرهنگ مالی‌سازی بشود و به‌ صورت دارایی دربیاید، ناگهان افراد زیادی را مشاهده خواهید کرد که ثروت‌شان دیگر با سیستم مالی فعلی شناخته نخواهد شد. مثالی ساده می‌زنم. شما NFT دارید و می‌توانید از آن برای وثیقه گرفتن وام استفاده کنید و حتی آن را تقسیم کرده و به چندین خریدار بفروشید. مثالی اغواکننده‌تر می‌زنم. فرض کنید یک ستاره گیمینگ که شانزده ساعت در روز فورتنایت[41] بازی می‌کند، زره‌ها و اسلحه‌هایش را به حداکثر توان ممکن رسانده، به ‌غیر از پز دادن و گذاشتن محتوا در توییچ[42] چه کار دیگری می‌تواند بکند؟»

همانطور که برک می‌گوید :«من در فورتنایت میلیونر هستم، ولی سرمایه واقعی در بانک است». با Meta-Fi بازیکنان در گیمی غیرمتمرکز می‌توانند این دارایی‌ها را به قدرت خرید (پول) واقعی تبدیل کنند. ولی با وجود این همه دسته‌بندی و موارد استفاده، نحوه عملی شدن این کار هنوز نیازمند اعمال بسیار زیادی است. همین خصلت باعث تبدیل شدن آن به فرصتی برای سرمایه‌گذاری است». او می‌گوید :«شرکت Outlier برای تنوع‌بخشی و پخش ثروت‌ روی چندین استارتاپ نوپا سرمایه‌گذاری می‌کند (زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند چه کسی برنده می‌شود)».

زیرساخت NFT

برک می‌گوید با اینکه NFT پتانسیل عظیمی دارد، اما اگر واقع‌بین باشیم، هنوز محدودیت‌های قابل توجهی در نحوه عملکرد آن‌ها روی ورژن فعلی متاورس وجود دارد. درحقیقت چه حجمی در دیسنترالند[43] خریده می‌شود؟ حجمی کم. ولی او پاسخ می‌دهد که این بازی برای خرید طراحی نشده‌است. متاورس برای این طراحی شده تا محیطی اجتماعی باشد نه بازار خرده‌فروشی محصولات باکیفیت. به زبان دیگر جواهری لوکس می‌تواند ظاهر شیء بی‌ارزش پیسکلی شده‌ای داشته‌باشد.

بالاخره کسی این مشکل را حل خواهد کرد. برک پیش‌بینی می‌کند چیزی تعداد بسیار زیادی کاربر جذب خواهد کرد که دارای پهنه و گستره فراوان NFTها باشد. شاید راهی بسیار خلاقانه برای ارائه NFTها و نیز روشی لطیف‌تر برای ادغام با وب 2 باشد. اینکه چگونه و با چه‌چیزی این کار انجام شود، باید زمان بگذرد تا مشخص شود. ولی برک چشم به راه است و می‌گوید :«استارتاپ‌هایی به بازار می‌آیند که تکامل و ارتقایشان بسته به تجربه NFTها خواهد بود».

بازارگاه‌های عمودی [44]NFT

همانطور که تجارت الکترونیکی روزبه‌روز به جایگاه بهتری (با وجود بازاری برای مد و زیبایی) می‌رسد، همین اتفاق نیز برای وب 3 خواهد افتاد. کالا فضای واحدی ترسیم می‌شود که در آن محتوای موسیقی، تالار گفت‌وگو مخصوص موسیقی، بازار NFT برای موسیقی و حتی سالن کنسرت دیجیتال وجود دارد.

متاورس‌های تعامل‌پذیر

دیکر می‌گوید :«چیزی که در سه تا پنج سال آینده انتظارش را می‌کشم، ایده متاورس باز است. تعداد زیادی سیستم بسته مثل فیسبوک و سندباکس[45] توسعه می‌یابند، اما دوست دارم که این ابزارها شروع به تعامل با یکدیگر کنند». اگر چنین چیزی حقیقتا اتفاق بیفتد، نیاز به پروژه‌ها و زیرساخت‌های جدید برای تعامل این دنیاها خواهد بود. دیکر به پروژه‌های تعاملی‌سازی مثل Altered State Machine به عنوان فرصتی مهم می‌نگرد.

تجارت غیرمتمرکز[46]

تجارت الکترونیک مربوط به وب 2 است. برک انتظار دارد که ظهور تجارت غیرمتمرکز یا D Commerce قادر باشد تمام کارهایی که آمازون[47] انجام می‌دهد، از پرداخت تا پردازش و انجام سفارش را بدون وابستگی به شرکتی متمرکز[48] انجام دهد.

پذیرش همگانی مالکیت دیجیتال

فقط بخش کوچکی از مالکیت دیجیتال، مربوط به فرهنگ است و درحقیقت روندی گسترده‌تر است که می‌تواند در پنج سال آینده غالب شود. این روند تمام ایده‌های بالا را دربرمی‌گیرد.

کالا می‌گوید :«جذاب‌ترین چیز درباره وب 3 این است که به مردم حس مالکیت می‌بخشد». او نقل‌قولی کوتاه ولی بسیار محکم دارد :«مردم عاشق مالکیت هستند». آن‌ها دوستدار مالکیت خانه، ماشین، سهام و … هستند. او اضافه می‌کند :«اگر باور دارید مالکیت مهم است، وب 3 باید برای شما مهم باشد».

Whale Shark نیز با این گفته موافق است و در آخرین تحلیلش سرمایه‌گذاری در فرهنگ رمزنگاری را در یک کلمه خلاصه می‌کند: «اجتناب‌ناپذیر». دلیل او برای این حرف اینست که «زندگی درحال دیجیتالی‌شدن است» و می‌گوید اگر این‌گفته درست باشد این جمله نیز که «بدون بسترهای بلاک‌‌چینی مثل اتریوم و فلو برابری در مالکیت دارایی‌های دیجیتال و مدیریت کمبود[49] ممکن نخواهد بود». و همچنین اضافه می‌کند :«چرخه‌های کوچک افت‌وخیز در مقابل روندهای عظیم دیجیتالی شدن زندگی، دارای اهمیت کمتری هستند».

روندهای کلان جهانی به ما می‌گویند که سرمایه‌گذاری روی سرگرمی و علائق مردم یا به عبارت دیگر سرمایه‌گذاری روی وب 3 می‌تواند آینده دیگری برای ما رقم بزند.

منبع: کوین دسک

[1] cryptocurrency

[2] Bitcoin

[3] Ethereum

[4] )XRP (Ripple

[5] )ADA (Cardano

[6] exotic alt-coin

[7] crypto

[8] NBA Top Shot

[9] Sotheby’s

[10] cartoon apes

[11] Jamie Burke

[12] Magdalena Kala

[13] Jarrod Dicker

[14] Chernin Group (TCG)

[15] record label exec

[16] Warner

[17] Hume

[18] Smithsonian

[19] Polygon platform

[20] Flow

[21] Solana

[22] Pong

[23] Axie Infinity

[24] circular economy

[25] extrapolate value

[26] Immortal Game

[27] Belmont

[28] Ethereum Name Service

[29] Creatice Economy

[30] The Kings of Leon

[31] decentralized content projects

[32] Bored Ape Yacht Club

[33] Neil Strauss

[34] ROI

[35] ripe for disruption

[36] flier program (برنامه‌ای که به مسافر در ازای تعداد سفرش امتیاز داده می‌شود)

[37] code audits

[38] real-time threat assessment

[39] zero-knowledge proof

[40] decentralized finance (DeFi)

[41] Fortnite

[42] Twitch

[43] Decentraland

[44] Vertical NFT marketplaces

[45] Sandbox

[46] D Commerce

[47] Amazon

[48]  centralized corporation

[49] scarcity management